Жыныстық қол сұғылмаушылық туралы жадынама

Жадынамалар мен ұсынымдар

адамның жыныстық қолсұғылмаушылығы бойынша

(балалар, ата-аналар, педагогтар үшін)

Жеке адамға жыныстық қол сұғылмаушылық жеке адамның конституциялық-құқықтық мәртебесiнiң құрамдас бөлiгi болып табылады, ол Қазақстан Республикасының Конституциясымен белгiленедi, қорғалады және кепiлдiк берiледi. Жыныстық қол сұғылмаушылық туралы айтқанда, кәмелетке толмағандардың жыныстық қол сұғылмаушылығын, олардың қалыпты жыныстық салауатты дамуын, қалыпты дене және моральдық-адамгершілік дамуын білдіреді, оны тек кәмелетке толмағандардың құқығы деп түсінеді.

Кәмелетке толған адамдар (ерлер де, әйелдер де) тарапынан он алты жасқа толмаған адаммен жыныстық қатынас жасау немесе нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де әрекеттер Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 122-бабы бойынша қылмыстық жауаптылыққа жатады және бес жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не дәл сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес осы бап бойынша күдікті адамдар ішкі істер бөліміне есепке алынатынын атап өткім келеді.

Жадынама

Бұл жадынама мұғалімдерге, ересектерге балалармен профилактикалық жұмыс жүргізуге арналған. Баланың немесе жасөспірімнің қасында тұрып,

зорлық-зомбылықтың және олардың жыныстық қол сұғылмаушылығына қол сұғушылықтың алдын алуға көмектесуге болады. Зорлық-зомбылықтан қашуға болады, бірақ ол үшін "Бес ережені" есте ұстау керек

"Бес ереже"

Бастауыш сынып оқушыларына арналған кеңестер

1. Егер біреу сені ертіп жүруді ұсынса, ата-анаңнан рұқсат сұрап ал.

2. Егер қорқатын болсаң, адамдарға жүгір.

3. Өзіңнің проблемаларыңды ешкіммен талқылама.

4. Есікті ешкімге ашпаңыз және есік арқылы сұрақтарға жауап бермеңіз.

5. Егер біреу пәтерге кіргісі келсе, полицияға қоңырау шалып, терезені ашып, айқайлап, көмекке шақыр.

Жасөспірімдерге арналған кеңестер

ҮЙДЕН ҚАШПА!

Егер үйдегі өмір шыдамсыз болса, мұғаліммен немесе біреумен сөйлес. Үйден қашқан соң, сені есірткі бизнесінде, порнографияда немесе жезөкшелікте пайдалануға тырысатын адамдардың қолында боласың.

Өз достығын ұсынатын адамдарға өте сақ бол. Өзіңді жалғызбасты немесе күйзеліске ұшыраған сезінгенде, сіз - сізге қамқорлық жасайтын жаман адам үшін қарапайым мақсат екеніңізді ұмытпаңыз.

Ешқашан бос немесе беймәлім жерлерге шақыруларды қабылдамаңыз. Сізге тым жақсы ақы төлейтін жұмыс ұсынатын адамдарға абайлаңыз.

Сізді атақты етуге уәде беріп, барлық атақты адамдар осылай бастаған болса да, бейтаныс адамдардың суретке түсуіне ешқашан келіспеңіз.

Ешқашан бейтаныс адамдармен бірге көлікке отырма.

Топта немесе досыңызбен бірге жүріңіз.

Әрдайым ата-анаңызға қай жерде болғысы келетініңізді және жоспарларыңыздың өзгергені туралы хабарлаңыз. Сенің келісімінсіз ешкімнің де саған тиісуге құқығы жоқ. Мұны істегісі келетін адамға айтудан тартынба.

Егер қорқатын болсаң, интуицияға сену керек, демек оған себеп бар.

Ата-аналарға жадынама

Балаға физикалық жаза қолданудан бұрын тоқтаңыз!

өзін-өзі тәртіпке және зорлық-зомбылықсыздыққа негізделе отырып, өзара эмоцияларды қалай бақылауға болады.

көбінесе фильмдерде көрсетілетін зорлық-зомбылық - көрермендерді қызықтыратын, қызықтыратын, күйзелісте ұстайтын өнім. Бұл мінез-құлық үлгісін өз өмірінде қолдану керек дегенді білдірмейді.

Ата-аналар өз балаларының алаңдаушылығын естіп, олардың қызығушылықтары мен сезімдерін бөлісуі, сондай-ақ жақсы кеңестер беруі тиіс. Балаларыңыздың қарым-қатынасын бақылаңыз.

Егер бала зорлық-зомбылыққа ұшыраса, болған оқиғаны айыптау немесе ақтау ниетіне қарсы тұруға тырысыңыз. Жағдайды анықтау үшін уақытты пайдаланыңыз, содан кейін өзіңіздің қолдауыңызбен одан әрі зорлық-зомбылықты қалай болдырмайтыныңызды шешіңіз.

ӨЗ БАЛАҢДЫ ҚАЛАЙ ҚОРҒАУ КЕРЕК

1. Егер балаңызға қауіп төніп тұрғанын сезінсе, ол кез келген ересек адамға «Жоқ» деп айтуға құқылы екенін үйретіңіз

2. Балаңызға «Бұл менің анам емес!» деп айқайлауды үйретіңіз. (немесе «Бұл менің әкем емес!»), егер біреу оны ұстап алуға тырысса. Бұл

айналасындағылардың назарын аударып, қылмыскерді үркітеді.

3. Балаңызды қайда баратынын, қашан қайтып келетінін және күтпеген жерден жоспарлар өзгерсе, телефонмен қоңырау шалатынын хабарлауға үйретіңіз

4. Баланы балабақшадан немесе мектептен өзіңіз алып кетуге тырысыңыз. Егер оған басқа біреу келсе, бұл туралы тәрбиешіге немесе мектеп мұғаліміне алдын ала ескертіңіз.

5. Балаңыз үшін құпия сөзді ойлап тауып, егер ол құпия сөзді білмесе, оған ешқашан бейтаныс адамға машинаға отырмауды және онымен ешқайда бармауды үйретіңіз.

6. Балаңызды достарыңызбен бірге серуендеу бірдеңеге қарағанда әлдеқайда қауіпсіз екеніне сендіріңіз, әсіресе кейінірек. Қылмыскерді әрқашан жалғыз жүретін бала тартады

7. Балаңызды телефон-автоматты (соның ішінде халықаралық) пайдалануға үйретіңіз. Үй телефондарының және көмек қызметтерінің телефондарының нөмірлерін ол жатқа білуі тиіс

8. Балаңыздың суретін жылына кемінде бір рет түсіріңіз, ал баланың сыртқы келбеті мен ерекше белгілері жоғалған немесе ұрланған жағдайда сізге көмектеседі

9. Баланың өзіне не болатынын айта алатын ата-ана болыңыз. Бала сіз оны әрдайым сүйетініңізге және жоғалған немесе ұрланған жағдайда іздеуді ешқашан тоқтатпайтыныңызға сенімді болуы тиіс.

Басшының ТІЖ орынбасары    А.Мухамедрахимова